Yeni yayınlanan bir çalışma güzel uydumuz Ay’ın yaşının aslında bildiğimizden daha fazla olduğunu ortaya koyuyor.
Bilim insanları daha önce güneş sisteminden 150 milyon yıl sonra oluştuğu kabul edilen uydunun aslında 50 milyon yıl sonra oluştuğunu açıkladı. Ay ile ilgili bilimsel ve geleneksel olarak kabul edilen hikayeye göre güneş sistemi 4.56 milyar yıl önce kozmik çevremizde gaz ve toz bulutundan oluştu. Daha sonra Mars büyüklüğündeki bir nesne Dünya’ya çarparak gezegenimizden büyük parçalar kopardı. Bu çarpışma dünyanın etrafında büyük bir enkaza dönüştü ve çok uzun yıllar içinde ay ile birleşti.
Apollo Görevi’nden gelen kayaçların yeniden analizi
Ay’ın yaşı ile ilgili yeni teori 50 yıl önce Apollo görevinde getirilen Ay kaya parçalarının yeniden analiz edilmesiyle ortaya çıkmış. Tabii teknoloji ve bilimin gelişimiyle bazı çalışmalar yeniden yapılabiliyor ve bu da onlardan biri olmuş. Araştırmacılar daha hassas ölçümler yaparak Ay’ın gerçek yaşını ortaya çıkarabilmiş. En azından günümüz imkanlarında daha doğru bir tespiti ortaya çıkarmış da diyebilmek mümkün.
Araştırma ekibindekiler bu çalışmayı yaparken öncelikle Ay’ın ilk formu oluştuktan sonra onu kaplayan magma okyanusunu temel almışlar. Buna göre, zaman geçtikçe bu okyanus soğuyarak daha koyu bazalt bölgeler oluşuyor ve bu bölgeler bugün hala ay üzerinde görünür durumdalar. Araştırıcılar bu bazalt materyalin içinde bulunan hafniyum, uranyum ve tungsten elementleri ile çalışmalarına başladılar.
Bu elementler radyoaktif oldukları için bir kozmik saat gibi çalışıyorlar çünkü tahmin edilebilen bir oranda bozunuyorlar. Bilim insanları radyoaktif elementlerin yarı ömürlerine bakarak kayaç yaşlarını hesaplayabiliyorlar. Bu kayaçlar Dünya’dan, Ay’dan ya da Mars’tan gelmiş olabilir. Ne olursa olsun yaş hesabı yine de yapılabiliyor.
Kayaçlarda oluşan elementlerin önemi
Köln Üniversitesi’nden çalışma ekibindeki Raúl Fonseca, “Farklı zamanlarda oluşan kayaçlardaki farklı elementlerin farklı zamanlarda oluşan kayaçlardaki miktarlarını karşılaştırarak, her bir örneğin Ay’ın iç yapısı ve magma okyanusunun katılaşmasıyla ilgili olduğunu öğrenmek mümkündür” diyor.
Verilen bilgiye göre ay üzerinde hafniyum-182 adlı bir izotop bozunarak zaman içerisinde tungsten-182 olarak bilinen başka bir izotopu ortaya çıkardı. Bu bozunma özellikle hızlıydı çünkü güneş sistemi oluştuktan sonraki ilk 70 milyon yılda gerçekleşti. Son laboratuvar deneylerinde ise Apollo kayaçları ile yapılan yeni deneylerdeki karşılaştırmalar da güneş sisteminin oluşmasından 50 milyon yıl sonra Ay’ın katılaşmaya başladığını ortaya koydu.
Sadece 50 yıl sonra uydumuzun yaşını güncelleyebildik ve belki de bu yüzyıl içerisinde bilimsel gelişmelerin artışıyla insanın doğru bildiği birçok yanlış ortaya çıkmaya devam edecek.
